Cena niezależności. O eseistyce Juliana Kaliszewskiego

Jan Tomkowski

Pełny tekst artykułu

Julian Kaliszewski to postać niemal zupełnie zapomniana – ekscentryk i oryginał, który w drugiej połowie XIX w. nie znalazł dla siebie miejsca w żadnym z licznych przecież periodyków. Skłócony z pozytywistami, obcy socjalistom, niechętny orientacji katolickiej, publikował w skromnym nakładzie niewielkie broszurki, które dziś stanowią prawdziwą rzadkość bibliograficzną. Ceną niezależności było w jego wypadku odrzucenie, wyeliminowanie z obiegu literackiego, choć przecież podjął w swych tekstach surową, a niekiedy prowokującą krytykę polskich wad narodowych. Jakkolwiek w XIX w. rzadko posługiwano się terminem „esej”, można przyjąć, że utwory Kaliszewskiego to poniekąd brakujące ogniwo polskiej eseistyki.

SŁOWA KLUCZOWE

prasa XIX w., esej, pozytywizm, tradycja, sceptycyzm