Metodologia researchu a profesjonalizm dziennikarski

MAREK CHYLIŃSKI

Pełny tekst artykułu English version of the article

Debata na temat metodologii zawodu dziennikarskiego trwa odkąd dziennikarstwo pojawiło się jako kierunek studiów na europejskich i amerykańskich uniwersytetach, a więc od około stu lat. Interdyscyplinarna pragmatyka zawodu dziennikarskiego zawsze jednak górowała nad teorią, a praktyczne wybory dominowały nad formalnymi i akademickimi procedurami procesów badania i poznania. Niezmienne pozostawały natomiast fundamenty pracy dziennikarskiej – zbieranie, opracowywanie i publikowanie materiałów prasowych, które jednocześnie wyznaczały i wyznaczają jej najważniejsze etapy. Artykuł stanowi próbę opisu metodologii pierwszych dwóch faz tworzenia tekstów i programów, które składają się na dziennikarski research – podstawę dziennikarskiego warsztatu oraz najważniejszy instrument gwarantujący jakość. Poszukując korzeni metodologii dziennikarskiej, artykuł analizuje tradycyjną metodologię stosowaną w historii i, szerzej, w naukach społecznych oraz zestawia ją z doktryną prawną i etyczną, w tym zwłaszcza z dziennikarskim dogmatem dążenia do prawdy. Autor redefiniuje kategorię researchu, traktując go w sensie largo jako proces zdobywania i weryfikacji materiałów dziennikarskich, a nie tylko pracę ze źródłami zastanymi. Przytoczone w artykule przykłady profesjonalnych porażek świadczą o tym, że metodyczny research nie jest praktyką powszechnie znaną i wykorzystywaną wśród dziennikarzy, a sposoby, w jaki dziennikarze zbierają i weryfikują informacje, nie zawsze wytrzymują porównanie z metodologią i metodyką stosowaną w prawie, socjologii i historii. W artykule zestawiono dziennikarski research z teorią poznania oraz logicznym, prawniczym i etycznym postulatem prawdy. Omówiono historyczne konteksty profesjonalizmu dziennikarskiego, a także zagrożenia związane z powszechnie stosowanym w newsroomach na całym świecie researchem online.

SŁOWA KLUCZOWE

metodologia, research, dziennikarstwo, profesjonalizm