Gatunek dziennikarski jako determinanta odpowiedzialności dziennikarza. Wybrane aspekty prawne. Część piąta

Jacek Sobczak
(Katedra Prawa Ochrony Własności Intelektualnej na Wydziale Prawa Uniwersytetu Humanistycznospołecznego SWPS w Warszawie/Department of Intellectual Property Rights, Faculty of Law, University of Social Sciences and Humanities, Warsaw)

Ksenia Kakareko
(Katedra Prawa Mediów na Wydziale Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego/Department of Media Law, Faculty of Journalism, Information and Book Studies, University of Warsaw)

Pełny tekst artykułu

Szczególna staranność i rzetelność dziennikarza nie ogranicza się do wiernego przedstawiania informacji, które uzyskał. Jego obowiązkiem jest także ich weryfikacja, czyli sprawdzenie informacji w innych źródłach. Efektem niezachowania staranności i rzetelności może być z jednej strony zniesławienie jakieś osoby, z drugiej – naruszenie jej dóbr osobistych. Analizując problem przestępstwa zniesławienia, należałoby się odnieść do publicznego charakteru tego przestępstwa, które dziennikarz popełnia przy użyciu środków komunikowania masowego, w tym również za pośrednictwem internetu.

SŁOWA KLUCZOWE

staranność i rzetelność, zniesławienie, zniewaga, obelga, inwektywa, sprawstwo, podżeganie, pomocnictwo

BIBLIOGRAFIA

• Barta J., Markiewicz R., Internet a prawo, Kraków 1998.
• Dobek-Ostrowska B., Media masowe i aktorzy polityczni w świetle studiów nad komunikowaniem politycznym, Wrocław 2004.
• Dubisz S., Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 4, Warszawa 2003.
• Fołta T., Mucha A., Zniesławienie i znieważenie w Internecie, „Prokuratura i Prawo” 2006, nr 11.
• Garlicki L., Sarnecki P., Komentarz do art. 14 Konstytucji [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Tom V, Warszawa 2007.
• Gerbner G., Mass media and human communication theory [w:] Human communication theory, red. F. Dance, New York 1976.
• Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu, Warszawa 2009.
• Gontarski W., Jaka prawda obowiązuje dziennikarza?, „Rzeczpospolita” 2003, nr 5.
• Grochowski M., Zarys analizy semantycznej grup jednostek wyrażających etyczne relacje osobowe (kpina, zniewaga, upokorzenie), „Polonica” 1982, t. VIII.
• Grzegorczykowa R., Obelga jako akt mowy. „Poradnik Językowy” 1991, nr 5–6.
• Hofmański P., Satko J., Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej. Przegląd problematyki. Orzecznictwo (SN 1918–2000). Piśmiennictwo, Kraków 2002.
• Jakubowska-Hara J., Nowak C., Przestępstwo zniesławienia z użyciem Internetu w polskim prawie karnym, „Studia Prawnicze” 2005, nr 5.
• Kamińska-Szmaj I., Agresja językowa w życiu publicznym, Wrocław 2007.
• Kołodziejek E., Językowe środki zwalczania przeciwnika czyli o inwektywach we współczesnych tekstach politycznych [w:] Język polityki a współczesna kultura polityczna, t. 11, red. J. Anusiewicz, B. Siciński, Wrocław 1994.
• Kulesza W., Zniesławienie i zniewaga (ochrona czci i godności osobistej człowieka w polskim prawie karnym – zagadnienia podstawowe, Warszawa 1984.
• Kunicka-Michalska B. [w:] B. Kunicka-Michalska, J. Wojciechowska, Przestępstwa przeciwko wolności, wolności sumienia i wyznania, wolności seksualnej i obyczajności oraz czci i nietykalności cielesnej. Rozdziały XXIII, XXIV, XXV i XXVII Kodeksu karnego. Komentarz, Warszawa 2001.
• Kusio U., Środki masowego komunikowania [w:] M. Filipiak, Socjologia kultury. Zarys zagadnień, Lublin 1996.
• Lepa A., Pedagogika mass mediów, Łódź 1998.
• Majewska M., Akty deprecjonujące siebie i innych. Studium pragmalingwistyczne, Kraków 2005.
• Mik C., Media masowe w europejskim prawie wspólnotowym, Toruń 1999.
• Mikułowski Pomorski J., Informacja i komunikacja. Pojęcia, wzajemne relacje, Wrocław–Warszawa–Kraków 1988.
• Mrozowski M., Media masowe. Władza, rozrywka i biznes, Warszawa 2001.
• Ożóg K., O współczesnych wyrazach obraźliwych, „Język Polski” 1981, R. LXI, nr 3–4.
• Peiserd M., Formy i funkcje agresji werbalnej. Próba typologii, Wrocław 2004.
• Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, t. 50, red. H. Zgółkowa, Poznań 2005.
• Sobczak J., Kontratyp dozwolonej krytyki [w:] Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej, red. M. Mozgawa, Warszawa 2013.
• Sobczak J., Prawo prasowe. Komentarz, Warszawa 2008.
• Sobczak J., Prawo prasowe. Podręcznik akademicki, Warszawa 2000.
• Sobczak J. [w:] Kodeks karny. Komentarz, teza 2–4, red. R.A. Stefański, Warszawa 2012.
• Sowa M., Ogólna charakterystyka przestępczości internetowej, „Palestra” 2001, nr 5–6.
• Stępień T., O satyrze, Katowice 1996.
• Surkont M., Glosa do uchwały SN z dnia 17 kwietnia 1997 r., sygn. I KZP 5/97, „Przegląd Sądowy” 1997, nr 10.
• Szymczak M., Słownik języka polskiego, t. III, Warszawa 1989.
• Waszczyński J., Zniewaga [w:] System prawa karnego, t. IV, O przestępstwach w szczególności, cz. 2, red. I. Andrejew, Wrocław 1989.
• Wojciechowski J. [w:] A. Wąsek, R. Zawłocki, Kodeks karny. Część szczególna, t. I, wyd. 4, Warszawa 2010.
• Wojciechowski J., Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej, Warszawa 2000.
• Wolter W. [w:] Kodeks karny z komentarzem, red. I. Andrejew, W. Świda, W. Wolter, Warszawa 1993.
• Woźniak B., Internetowy czat w świetle prawa karnego, „Prokuratura i Prawo” 2011, nr 1.
• Zaremba M., Obrona przed zniesławieniem prasowym (w świetle badań socjologicznych i psychologii społecznej), „Studia Medioznawcze” 2005, nr 2 (21).
• Zoll A. [w:] K. Buchała, A. Zoll, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Kraków 1998.
• Zoll A., Z problematyki odpowiedzialności karnej za pomówienie, „Palestra”, 1974, z. 5.