Gatunek dziennikarski jako determinanta odpowiedzialności dziennikarza. Wybrane aspekty prawne. Część czwarta

Jacek Sobczak
(Katedra Prawa Ochrony Własności Intelektualnej na Wydziale Prawa Uniwersytetu Humanistycznospołecznego SWPS w Warszawie/Department of Intellectual Property Rights, Faculty of Law, University of Social Sciences and Humanities)

Ksenia Kakareko
(Katedra Prawa Mediów na Wydziale Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego/Department of Media Law, Faculty of Journalism, Information and Book Studies, University of Warsaw)

Pełny tekst artykułu

W doktrynie akcentuje się wątpliwości, czy zniesławienie może dotyczyć osoby zmarłej, co zdaje się wynikać z konstrukcji dóbr osobistych. Niemniej negatywne wypowiedzi o nieżyjących mogą stanowić przestępstwo zniesławienia, jeżeli naruszają dobra osobiste osób bliskich. Zniesławienie może narazić na utratę zaufania lub poniżyć w opinii publicznej. Dziennikarza chroni jednak zarówno kontratyp z art. 213, jak mniej akcentowany w praktyce kontratyp z art. 41 prawa prasowego.

SŁOWA KLUCZOWE

zniesławienie osoby nieżyjącej, utrata zaufania, kontratyp dozwolonej krytyki, formy satyryczne, kontratyp zniesławienia, szczególna staranność i rzetelność dziennikarza

BIBLIOGRAFIA

• Chaciński J., Kilka uwag o podstawowych konstrukcja jurydycznych z zakresu ochrony dóbr osobistych, „Monitor Prawniczy”, 1995, nr 2.
• Dobosz I., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 17 kwietnia 2002 r., IV CKN 925/00; „Orzecznictwo Sądów Powszechnych” 2003, nr 5, poz. 60.
• Grzeszak T., Obowiązek dziennikarskiego autosprostowania, „Przegląd Prawa Handlowego” 2004, nr 3.
• Grzybowski S., Ochrona dóbr osobistych, Warszawa 1957.
• Hofmański P., J. Satko J., Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej. Przegląd problematyki. Orzecznictwo (SN 1918-2000). Piśmiennictwo, Kraków 2002.
• Jóźwiak P., „De mortuis aut bene, aut nihil” (O zmarłych należy mówić dobrze albo wcale). Prawnokarna ochrona czci osoby zmarłej (postulaty de lege ferenda), „Edukacja Prawnicza” 2008, nr 10 (102).
• Kamieniecki J., Odpowiedzialność prasy za naruszenie dóbr osobistych, „Państwo i Prawo” 1984, z. 11.
• Kordasiewicz B., Jednostka wobec środków masowego przekazu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1991.
• Mazurkiewicz J., Non omnis moriar. Ochrona dóbr osobistych zmarłego w prawie polskim, Wrocław 2010.
• Piątowski J.S., Ewolucja ochrony dóbr osobistych [w:] Tendencje rozwoju prawa cywilnego, red. E. Łętowska, Wrocław–Warszawa–Kraków 1983.
• Sadomski J., Konflikt zasad – ochrona dóbr osobistych a wolność prasy, Warszawa 2008.
• Seligman A.B., The problem of trust, Princeton University Press, New Jersey 1997.
• Sieńczyło-Chlabicz J.D., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 18 lutego 2005 r., III CZP 53/04, „Państwo i Prawo” 2005, nr 7.
• Sobolewski P., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 7 listopada 2002 r., II CKN 1293/00, „Przegląd Sądowy” 2005, nr 7–8.
• Stankowska K., Rehabilitacja osób skazanych za przestępstwa i wykroczenia polityczne w wyniku uwzględnienia kasacji nadzwyczajnych 1986–2002, „Przegląd Sądowy” 2008, nr 5.
• Stefanicki R., Glosa do wyroku SN z dnia 26 lutego 2002 r., sygn. I CKN 413/01, „Państwo i Prawo” 2003, nr 7.
• Surkont M., Cześć i godność osobista jako przedmioty ochrony prawnokarnej, „Nowe Prawo” 1980.
• Surkont M., Podmioty karnej ochrony czci i godności osobistej, „Palestra” 1979, nr 1.
• Szpunar A., O ochronie pamięci osoby zmarłej, ”Palestra” 1984, nr 7–8.
• Szpunar A., Ochrona prawna kultu osoby zmarłej, ”Palestra” 1978, nr 8.
• Tobis A., Prawnokarna ochrona czci w życiu politycznym RFN, „Państwo i Prawo” 1994, z. 4.
• Tymiec R., Glosa do wyroku SN z dnia 14 maja 2003 r. I CKN 463/01, „Państwo i Prawo” 2004, z. 4.
• Wierciński J., Niemajątkowa ochrona czci, Warszawa 2012.