Tabu – wartość czy antywartość, czyli o pojęciu tabu we współczesnych polskich tygodnikach opinii

Laura Polkowska
(Wydział Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie)

Pełny tekst artykułu

Artykuł został poświęcony pojęciu tabu występującemu we współczesnej publicystyce i prezentuje wyniki analizy przypisywanych mu znaczeń i kontekstów, w których się pojawia. Dobór prasy umożliwił zwrócenie szczególnej uwagi na różnice w postrzeganiu tabu przez konserwatystów oraz liberałów. W tygodnikach „Newsweek” i „Polityka” stanowi ono jedną z czołowych wartości negatywnych, natomiast ocena tabu w „Do Rzeczy” i „wSieci” jest uzależniona od sfery odniesienia.

SŁOWA KLUCZOWE

tabu, wartość, antywartość, tygodniki opinii, semantyka, aksjologia

BIBLIOGRAFIA

• Bartmiński J., O profilowaniu i profilach raz jeszcze [w:] O definicjach i definiowaniu, red. J. Bartmiński, R. Tokarski, Lublin, 269−275.
• Burszta W., Wojny kulturowe jako fenomen antropologiczny, „Kultura Współczesna” 2013, nr 5, s. 1−14.
• Cegieła A., Słowa i ludzie. Wprowadzenie do etyki słowa, Warszawa 2014.
• Dąbrowska A., Eufemizmy współczesnego języka polskiego, Wrocław 1993.
• Dąbrowska A., Wstęp, „Język a Kultura” 2009, t. 21: Tabu w języku i kulturze, s. 7−11.
• Encyklopedia wiedzy o języku polskim, red. S. Urbańczyk, Wrocław 1978.
• Fras J., Mediatyzacja komunikacji publicznej a przekraczanie tabu językowego, „Język a Kultura” 2009, t. 21:
• Tabu w języku i kulturze, s. 317−326.
• Frazer J.G., Złota gałąź. Studia z magii i religii, Warszawa 2002.
• Freud Z., Totem i tabu, Warszawa 1993.
• Kaczor M., Tabu a estetyka językowa, „Język Polski” 2003, nr 1, s. 46−49.
• Karwat M., O złośliwej dyskredytacji. Manipulowanie wizerunkiem przeciwnika, Warszawa 2007.
• Klementewicz T., Poradnik manipulatora: środki językowe, „Edukacja Polityczna” 1982, nr 1, s. 247–260.
• Kołakowski L., Moje słuszne poglądy na wszystko, Kraków 1999.
• Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury, Lublin 1997.
• Krawczyk-Tyrpa A., Tabu w dialektach polskich, Bydgoszcz 2001.
• Leszczyński Z., Szkice o tabu językowym, Lublin 1988.
• Maliszewski B., Co się kryje pod tym słowem? Analiza znaczeń wyrazu tabu i jego kolokacji (na materiale Narodowego Korpusu Języka Polskiego) [w:] Tabu w procesie globalizacji kultury, red. A. Małyska, K. Sobstyl, Lublin 2016, s. 57−73.
• Małyska A., Tabu a poprawność polityczna w dobie globalizacji [w:] Tabu w procesie globalizacji kultury, red. A. Małyska, K. Sobstyl, Lublin 2016, s. 77−91.
• Małyska A., „Od bratniej pomocy do walki z terroryzmem” − przemiany tabu w języku polityki w powojennej prasie polskiej, „Język a Kultura” 2009, t. 21: Tabu w języku i kulturze, s. 93−103.
• Muecke D.S., Ironia: Podstawowe kwalifikacje, „Pamiętnik Literacki” 1986, z. 1, s. 243–267.
• Paduczewa J., Presupozycje a inne typy informacji zdaniowej nie wyrażonej explicite, „Przegląd Humanistyczny” 1987, z. 6, s. 93–109.
• Pałuszyńska E., Łamanie tabu w dyskursie publicznym [w:] Tabu w procesie globalizacji kultury, red. A. Małyska, K. Sobstyl, Lublin 2016, s. 115−127.
• Reber A.S., Reber E.S., Słownik psychologii, Warszawa 2015.
• Tyrpa A., Losy słowa tabu w Polsce (od encyklopedii Orgelbranda do prasy popularnej), „Język a Kultura” 2009, t. 21: Tabu w języku i kulturze, s. 13−22.
• Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, Warszawa 2003.
• Wasilewski J.S., Tabu, Warszawa 2010.
• Widłak S., Zjawisko tabu językowego, „Lud” 1968, nr 52, s. 7−23.