Adam Ciołkosz i Radio Wolna Europa w świetle jego korespondencji z Janem Nowakiem-Jeziorańskim

Kamila Kamińska-Chełminiak
(Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego/Faculty of Journalism, Information and Book Studies, Uniwersity of Warsaw)

Pełny tekst artykułu English version of the article

Istotnym elementem dorobku publicystycznego Adama Ciołkosza jest jego spuścizna epistolograficzna, która liczy kilka tysięcy listów. Szczególne miejsce zajmuje w niej korespondencja z Janem Nowakiem-Jeziorańskim prowadzona w latach 1946–1975, licząca 269 listów. Ciołkosz był jednym z najważniejszych publicystów politycznych Rozgłośni Polskiej RWE, szczególnie cenionym przez Nowaka. Korespondencja daje wiele dowodów na to, jak ważne miejsce zajmował na mapie sojuszników i przyjaciół Nowaka.

SŁOWA KLUCZOWE

Adam Ciołkosz, Radio Wolna Europa, Jan Nowak-Jeziorański, Polska Partia Socjalistyczna, Polski Ruch Wolnościowy „Niepodległość i Demokracja”

BIBLIOGRAFIA

• Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu – Archiwum Jana Nowaka-Jeziorańskiego
• Narodowe Archiwum Cyfrowe – Kolekcja RWE
• Studium Polski Podziemnej w Londynie – Archiwum Adama Ciołkosza
• Adam Ciołkosz: polityk, pisarz, historyk socjalizmu, red. J. Żmigrodzki, Londyn 1972.
• Ciołkosz A., 24 lata pracy J. Nowaka, „Tydzień Polski” 1975, 20 XII.
• Ciołkosz A., Walka o prawdę: wybór artykułów 1940–1978, przedm. G. Herling-Grudziński, wyboru dokonał W. Ryser-Szymański, Londyn 1984.
• Ciołkoszowa L., Spojrzenie wstecz, Paryż 1995.
• Ciołkoszowie A. i L., Niepodległość i socjalizm: 1835–1945. Audycje radiowe, Warszawa 1984.
• Friszke A., Portret polskiego socjalisty, Warszawa 2011.
• Giedroyc J., Sprawozdanie, „Kultura”, nr 7–8.
• Giełzak M., Antykomuniści lewicy: Lidia i Adam Ciołkoszowie jako historycy socjalizmu polskiego, Poznań 2014.
• Gross F., Ludzie P.P.S. Wspomnienie o Adamie Ciołkoszu, Warszawa 1987.
• Jan Nowak-Jeziorański, Jerzy Giedroyc. Listy 1952–1998, wybór, oprac. i wstęp D. Platt, Wrocław 2002.
• Jan Nowak-Jeziorański, Zbigniew Brzeziński. Listy 1953–2003, wybór, wstęp i oprac. D. Platt, Warszawa 2014.
• Korespondencja 1955–1989. Jan Nowak-Jeziorański, Maria Winowska, oprac. i wstęp A. Nowak, Wrocław 2016.
• Kamińska-Chełminiak K., O publicystyce Adama Ciołkosza, „Zeszyty Prasoznawcze” 2016, nr 4.
• Listy J. Giedroycia, J. Nowaka-Jeziorańskiego, J. Stempowskiego do W. Micuty, Jerzy Giedroyc, Jan Nowak--Jeziorański, Jerzy Stempowski, „Zeszyty Historyczne”, z. 166 (2008).
• Listy Jana Nowaka-Jeziorańskiego do Eugeniusza Kwiatkowskiego z lat 1955–1973, oprac. G. Fulara, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej”, R. 54 (2004).
• Łukasiewicz S., Jan Nowak-Jeziorański jako działacz PRW „NiD” [w:] Jan Nowak-Jeziorański. Kurier Armii Krajowej. Redaktor Radia Wolna Europa. Polityk, red. P. Machcewicz, R. Habielski, Wrocław–Warszawa 2011, s. 89–116.
• Łukasiewicz S., Partia w warunkach emigracji. Dylematy Polskiego Ruchu Wolnościowego „Niepodległość i Demokracja” 1945–1994, Lublin–Warszawa 2014.
• Machcewicz P., Emigracja w polityce międzynarodowej, Warszawa 1999.
• Machcewicz P., Monachijska menażeria: walka z Radiem Wolna Europa 1950–1989, Warszawa 2007.
• Nowak-Jeziorański J., Kurier z Warszawy, Warszawa–Kraków 1989.
• Nowak-Jeziorański J., Wojna w eterze, Kraków 2005.
• Paszkiewicz L.B., Pierwsza podróż Lidii i Adama Ciołkoszów do USA (1953–1954), „Przegląd Polsko-Polonijny” 2012, nr 4.
• Refleksje emigracyjnego socjalisty. Z listów Adama Ciołkosza 1945–1950, oprac. A. Friszke, „Więź” 1994, nr 9.
• Tarka K., Kryptonim „Okularnik”. Sprawa rozpracowania operacyjnego Adama Ciołkosza, „Przegląd Polonijny” 2006, z. 3.
• Uroczystość pożegnania Jana Nowaka w Londynie, audycję można odsłuchać na stronie Polskiego Radia: http://www.polskieradio.pl/68/2461/Audio/290790,Pozegnanie-Jana-Nowaka-z-RWE [dostęp: 01.05.2016].
• W obronie Wolnej Europy: listy Jana Nowaka do gen. Władysława Andersa i Adama Ciołkosza, oprac. A. Friszke, „Więź”, R. 48, nr 3 (2005).
• Waingertner P., Rosyjski komunizm w oczach polskiego socjalisty: Z refleksji politycznej Adama Ciołkosza, „Rocznik Łódzki” 2005, t. 52.