Mowa nienawiści – etyczne ramy komunikowania i podmiotowa odpowiedzialność wobec walczących słów

Klaudia Cymanow-Sosin
(Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie/Institute of Jouralism and Social Communication, the Pontifical University of John Paul II in Kraków)

Pełny tekst artykułu English version of the article

Celem artykułu jest ukazanie złożoności mowy nienawiści jako pojęcia uwikłanego, zarówno z perspektywy filozofii języka, jak i sfery praxis. Jest to zjawisko znane, ale z pewnością jego nowe oblicze urzeczywistniło się wraz z pojawieniem się sieci. Określenie ram komunikowania i ich etycznego aspektu jako wyznacznika normatywnego w procesie komunikacji zapośredniczonej ma duże znaczenie teoretyczno-naukowe i praktyczne implikacje. Dzieje się tak, ponieważ język nienawiści służy nie tylko relacjonowaniu faktów i ukazywaniu rzeczywistości społecznej, ale również perswazji oraz manipulacji.

SŁOWA KLUCZOWE

etyka słowa, hejting, mowa nienawiści, perswazja, retoryka empatii, wolność słowa

BIBLIOGRAFIA

• Bauer Z., Polskie fora internetowe. Przykład „mowy nienawiści” i „mowy agresji” [w:] Komunikowanie (się) w mediach elektronicznych, red. M. Filiciak, G. Ptaszek, Warszawa 2009.
• Bunnin N., Tsui-James E.P., The blackwell companion to philosophy, Oxford 1996.
• Cegieła A., Słowa i ludzie. Wprowadzenie do etyki słowa, Warszawa 2014.
• Cloeren H., Language and thought, Berlin 1988.
• Drożdż M., Etyczne aspekty mediów integralną częścią nauk o mediach, „Studia Medioznawcze” 2013, nr 4 (55).
• Drożdż M., Język nienawiści w dyskursie medialnym, „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Littteraria Polonica” 2016, nr 1 (31).
• Głowiński M., Nowomowa po polsku, Warszawa 1991.
• Głowiński M., Retoryka nienawiści, „Nauka” 2007, nr 2.
• Juza M., Hejterstwo w komunikacji internetowej: charakterystyka zjawiska, przyczyny i sposoby przeciwdziałania, „Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja” 2005, nr 25.
• Mill J.S., A system of logic, Honolulu 2002.
• Mowa nienawiści, mowa pogardy, raport z badania przemocy werbalnej wobec grup mniejszościowych, https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Raport%20Mowa%20Nienawi%C5%9Bci,%20Mowa%20Pogardy,%2027.02.2017.pdf [dostęp: 12.11.2017].
• Naruszewicz-Duchlińska A., Nienawiść w czasach Internetu, Gdynia 2015.
• Puzynina J., Pajdzińska A., Etyka słowa [w:] O zagrożeniach i bogactwie polszczyzny, red. J. Miodek, Wrocław 1996.